با آغاز کار کالج اسلامی اسنابروک؛ آموزش امامان جماعت در آلمان وارد مرحله جدیدی شد

کالج اسلامی اسنابروک، پس از مدت‌ها انتظار کار خود را آغاز کرد. هدف از تاسیس این کالج، تربیت امامان جماعت براساس زبان و فرهنگ آلمانی اعلام شده است. دولت آلمان و ایالت نیدرزاکسن، بودجه‌ای بالغ بر پنج و نیم میلیون یورو برای این دوره در پنج سال آینده پیش‌بینی کرده‌اند.

کالج اسلامی اسنابروک، به صورت رسمی، از پانزدهم ژوئن با حضور گروهی از مسئولان سازمان‌های اسلامی و سیاستمداران آلمانی افتتاح شد. این کالج، اولین موسسه‌ای است که در آن، آموزش امامان کاملا به زبان آلمانی انجام می‌شود. این کالج هر سال، شماری از زنان و مردان را برای مسئولیت امام جماعت مساجد آلمان، آموزش می‌دهد، اما تصمیم درباره اینکه آیا در مسجدی از امام زن استفاده شود یا نه، برعهده مسئولان آن مسجد خواهد بود. همان‌طور که در ابتدای گزارش گفته شد؛ این موسسه تحت حمایت دولت فدرال آلمان فعالیت می‌کند.

اگر اخبار آلمان را دنبال می‌کنید، حتما به خاطر دارید که هورست زی‌هوفر، وزیر کشور فدرال نخستین مقام رسمی دولت فعلی آلمان بود که از شکل‌گیری دوره آموزشی برای امامان جماعت در داخل آلمان حمایت کرد. او در نوامبر سال ۲۰۲۰ گفت:« ما باید اسلامی را در آلمان ترویج کنیم که با قانون اساسی و ارزش‌های آلمانی هماهنگ باشد و به سبک زندگی در این کشور احترام بگذارد.» زی‌هوفر در آن زمان از کالج اسلامی اسنابروک که در فکر ایجاد دوره آموزشی برای امامان جماعت بود، حمایت کرد. او در آن زمان به شهروندان آلمان اطمینان داد که آموزش امامان براساس ارزش‌های آلمانی و واقعیت زندگی مسلمانان در آلمان انجام می‌شود و از توسعه اسلام واردتی که غالبا از ترکیه به آلمان می‌آید، جلوگیری خواهد شد.

البته زی‌هوفر تنها مقام دولت فدرال نیست که از آموزش امامان در داخل آلمان حمایت کرده است. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، دولت آلمان و ایالت نیدرزاکسن، در پنج سال آینده، بودجه‌ای بالغ بر پنج و نیم میلیون یورو برای این در نظر گرفته‌اند. مارکوس کربر، معاون وزیر کشور آلمان که در جلسه افتتاحیه کالج اسلامی اسنابروک حضور داشت، درباره حمایت دولت فدرال از این موسسه آموزشی گفت:«دولت فدرال تلاش می‌کند تا تعلیم و آموزش امامان و سایر كارمندان جوامع اسلامی به شکلی مستقل انجام شود. ما به دنبال توسعه اسلامی هستیم که با قانون اساسی و سبک زندگی ما همخوانی داشته باشد.»

 او همچنین اظهارامیدواری کرد که این دوره بتواند موفق عمل کند و نمونه‌ای برای سایر کشورهای اروپایی شود. او مدعی شد که تاسیس این کالج از برابری حقوقی مسلمانان ساکن آلمان با پیروان سایر ادیان حکایت دارد.

علاوه بر سیاستمداران آلمانی، اعضای کالج اسلامی اسنابروک نیز در مراسم افتتاحیه این موسسه، درباره ضرورت ایجاد آن صحبت کردند. در این راستا، بولنت اوچار، استاد الهیات اسلامی در دانشگاه اوسنابروک و مدیرعلمی کالج اسلامی اسنابروک درباره آموزش امامان جماعت در آلمان گفت:« آرزوی ما این است که این دوره آموزشی نقطه عطفی در آموزش امامان جماعت در آلمان باشد و ما بتوانیم آن را به شکلی دائمی ادامه دهیم. ما در آلمان به امامانی نیاز داریم که در این کشور آموزش دیده باشند. تنها در این صورت، امامان جماعت می‌توانند به نیازهای اعضای مساجد پاسخ دهند و با جامعه اکثریت ارتباط برقرار کنند.»

او درباره شرکت‌کنندگان این دوره نیز گفت:« ما در این دوره، مسلمانان ترک، عرب، بوسنیایی و حتی افراد تازه مسلمان شده داریم. همچنین ۲۰ درصد شرکت‌کنندگان را زنان تشکیل می‌دهند.»

نحوه کار

دوره آموزش امامان در کالج اسلامی اسنابروک، شامل هفت بخش آموزش خطبه، تلاوت قرآن، مراقبت معنوی، آموزش سیاسی، عبادی، اجتماعی و همچنین مددکاری اجتماعی است. آنطور که مسئولان کالج اسلامی اسنابروک در جلسه افتتاحیه عنوان کردند، امسال ۲۵ زن و مرد برای دوره آموزشی امامان در آلمان ثبت‌نام کرده‌اند. این دوره که از پانزدهم ژوئن آغاز شده، کاملا به زبان آلمانی برگزار می‌شود. از نگاه مسئولان کالج اسلامی اسنابروک، آموزش امامان به زبان آلمانی اهمیت زیادی دارد. همچنین تدریس در این مرکز بر اساس سیاست‌های دولت فدرال انجام می‌شود.

اندر چتین،  یکی از شرکت‌کنندگان این دوره، در مراسم افتتاحیه از اهمیت آموزش امامان در آلمان گفت:«من معتقدم که این دوره آموزشی می‌تواند، نقطه عطفی در تاریخ مسلمانان آلمان باشد. کشور ما به چنین آموزش‌هایی نیاز دارد. من با جوانان مسلمان زیادی در ارتباط هستم و می‌دانم که آن‌ها ترجیح می‌دهند که آموزش‌های اسلامی به زبان آلمانی باشد.»

مخالفان

براساس گزارش‌های منتشرشده، پنج انجمن اسلامی با عنوان شورای مرکزی مسلمانان، شورای مرکزی مراکش، اتحاد جماعات مالکی، جامعه اسلامی بوسنیایی ها و انجمن مسلمانان نیدرزاکسن در شورای تصمیم‌گیری کالج اسلامی اسنابروک حضور دارند. این در حالی است که انجمن‌های بزرگ اسلامی مانند اتحادیه ترکی-اسلامی دیتیب در این کالج فعالیت نمی‌کنند. بخش اعظم امامان حدود ۲۵۰۰ مسجد و جماعت اسلامی موجود در آلمان از سوی کشورهای خارجی همچون ترکیه تعیین و اعزام می‌شوند و به همین دلیل، بسیاری از انجمن‌های اسلامی بزرگ با آموزش امامان در آلمان مخالف هستند. آن‌ها معتقدند که دولت نباید در آموزش امامان جماعت و اعضای جوامع اسلامی دخالت کند. همچنین اعضای بسیاری از جوامع اسلامی نیز معتقدند که دولت آلمان قصد دارد تا “اسلام دولتی” را ترویج دهد. این‌ها در حالی مطرح می‌شود که مسئولان دولت فدرال و کالج اسلامی اسنابروک چنین اتهاماتی را رد می‌کنند. به گفته آن‌ها دولت آلمان هیچ‌کس را مجبور نکرده است که در چنین طرحی شرکت کند و قصد ندارد تا اسلام دولتی را به وجود آورد.  

بولنت اوچار در پاسخ به انتقادات مطرح شده گفت:«دولت هیچ گونه دخالتی در تهیه محتوای دروس ندارد. اما پس از تأسیس چندین موسسه الهیات اسلامی در آلمان، اکنون وقت آن است که آموزش امامان به شیوه‌ای جدید انجام شود.»

او همچنین اضافه کرد:« بیش از ۶۰ سال از حضور دائمی مسلمانان در آلمان می‌گذرد و باید آموزش‌های اسلامی را از نظر قانونی و هم از نظر ساختاری با آموزش‌های مسیحیت و یهودیت یکسان کنیم. من خیلی متاسفم که انجمن‌های بزرگ اسلامی در این طرح شرکت نمی‌کنند. هر چقدر سازمان‌های اسلامی بیشتری در شکل‌گیری این دوره به ما کمک کنند، ما عملکرد بهتری خواهیم داشت.»

لینک‌های گزارش:

https://islamische-zeitung.de/osnabruecker-kolleg-will-imame-ausbilden/

http://islam.de/33259

https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/osnabrueck_emsland/Osnabrueck-Erstes-staatlich-gefoerdertes-Islamkolleg-eroeffnet,islamkolleg112.html

https://de.qantara.de/inhalt/start-des-islamkollegs-in-osnabrueck-imame-made-in-germany