شله زرد و فرهنگ در فرهنگ و سنن ایران

این روزها آلمان شاهد برگزاری برنامه ویژه بین فرهنگی است. برنامه‌ای که در شهرهای مختلف در یک دوره زمانی حدود یک ماه و نیمه برگزار می‌شود. در برلین این برنامه‌ها از اوایل سپتامبر شروع شده و تا اواخر اکتبر جاری ادامه خواهد داشت. رایزنی فرهنگی ایران نیز تحت عنوان “خانه ایران” در این مجموعه برنامه ها حضور پیدا کرد و ضمن اطلاع رسانی در سایت متمرکز فعالیت‌های برنامه های بین فرهنگی آلمان که گستره بسیار زیاد و نفوذ بسیار خوبی دارد، برنامه های خود را اعلام نمود. یکی از این برنامه ها، برنامه فرهنگی هنری شله‌زرد در فرهنگ و سنن ایران است که هدف از آن آشنایی مخاطب با فرهنگ عامیانه مردم بود.

این برنامه در روز جمعه بیست و ششم شهریور ماه در خانه ایران برگزار شد. در این برنامه تعدادی از دانشجویان آلمانی رشته های ایرانشناسی و شرق شناسی دانشگاه های برلین و جمعی از علاقه مندان آلمانی و ایرانی حضور پیدا کردند. همچنین رئیس مرکز فرهنگی ترکیه و کارشناس مرکز مذکور هم در برنامه شرکت کرده بودند. 

ترکیب برنامه به این صورت بود که در ابتدا توسط یکی از دانشجویان شرقشناسی در خصوص موضوع شعله زرد و جایگاه ویژه شله‌زرد در آداب و سنن ایرانی سخنانی گفته شد. او توضیح داد که شله زرد تنها یک دسر و یک غذای شیرین نیست. شله زرد جایگاه ویژه‌ای در ارتباطات اجتماعی و دینی ایران دارد. شله زرد دسر یا غذایی نیست که به صورت فردی و تنهایی در منازل پخته شود و میل شود. شله زرد طی آدابی و به مناسبتهای خاص پخته می شود. این رسم نشان از یک نوع مراسم و آداب و سنن ای دیرینه در فرهنگ و سنت ایرانی ها دارد.

شله زرد حتماً به صورت جمعی پخته می شود یا در یک جمع خانوادگی با حضور اقوام و خویشان یا در مناسبت خاص که معمولاً مناسبت دینی هست مثل افطارهای ماه مبارک رمضان یا در بزرگداشت مقام اهل بیت علیهم السلام دستجمعی پخته می شود. مردم برای آماده کردن این غذا یا شبه غذای شیرین در خانه ها و یا مساجد و هیئت ها و گروه های فعال اجتماعی و دینی دور هم جمع می‌شوند، نذر و نیاز می کنند و آن را می پزند و بعد از ریختن در ظرفهای کوچک، آن را در  بین مردم توزیع می‌ کنند.  آن را به تک تک کوچه ها و خانه ها می‌برند و به عنوان هدیه می دهند برای اینکه نظرشان قبول شود. می توان گفت به نوعی یک ارتباط عاطفی و مهربانی در این رسم ایرانی و غذای شله زرد نهفته است. یک رابطه اجتماعی خوب، یک ارتباط اخلاقی یک نوع دوستی، انسان دوستی در آن نهفته است. توجه به همسایه توجه به دوستان و خویشان و اقوام توجه، به جامعه، تقویت ارتباطات اجتماعی و … اینها همه از ارزشهایی است که شله زرد در فرهنگ ایرانی همراه خود دارد. پس نتیجه اینکه فراتر از طعم و مزه شیرین و جذاب شله زرد که با زعفران بی مانند ایرانی و گلاب خوش عطر ایرانی و پسته رنگین ایرانی لذیذ و خوش طعم می شود، طعم های اخلاقی و اجتماعی زیاد دیگری هم به همراه دارد.

پس از صحبت های مورد فرهنگ شله‌زرد انجام شد، قطعات نمایشی از نحوه پخت و آماده سازی شله زرد هم به نمایش درآمد.

با توجه به اینکه برخی از شرکت‌کنندگان شله زرد هایی را در منازل خود آماده کرده و تزئین کرده بودند و به مراسم آورده بودند، برای انتخاب بهترین شله زرد آماده شده که در روی میز مقابل شرکت کنندگان قرار داشت، مسابقه ای برگزار شد تا به بهترین شله زرد به لحاظ تزیین و جلوه زیبای بصری و همچنین طعم و مزه برگزیده شود. شرکت کنندگان یکایک به شله زرد ها که با شماره مشخص شده بود رای دادند و بهترین مشخص شد.

در بخش پایانی برنامه شرکت کنندگان در فضای باز و سرسبز رایزنی، پذیرایی شدند و از شله زردهای آماده شده تناول کردند و بهترین را انتخاب کردند.  به کسی که شله زرد و آماده کرده بود به رسم یادبود هدیه اعطا شد.