دو سال پیش، وزارت دادگستری فدرال آلمان تصمیم گرفت تا بخشی را برای مراقبت معنوی زندانیان مسلمان در زندانهای سراسر کشور تاسیس کند. این وزارتخانه البته در آن زمان تاکید کرد که مراقبت معنوی از زندانیان مسلمان باید به زبان آلمانی صورت گیرد و از این رو، تنها روحانیون مسلمانی که به زبان آلمانی تسلط کافی دارند، میتوانند برای کار در زندانها درخواست دهند. حال سایت اسلامیک، گزارشی از فعالیت روحانیون مسلمان در ویتلیچ، بزرگترین مرکز اصلاح و تربیت در راینلاند-فالتس منتشر کرده است که در ادامه بخشهایی از آن را میخوانید:
روحانیون مسلمان که در ویتلیچ(بزرگترین مرکز اصلاح و تربیت در راینلاند-فالتس) کار میکنند، کارمندانی دولتی هستند که در حوزه الهیات اسلامی تحصیل کردهاند. تنها وظیفه آنها در این مرکز گفتوگو با زندانیان مسلمان است. بسیاری از زندانیان در شرایط روحی بدی به سر میبرند. آنها نیاز دارند تا با فردی آگاه و مورد اعتماد صحبت کنند. از اینرو، وجود روحانیون مسلمان در زندانهای آلمان اهمیت زیادی دارد.
آنطور که آمارهای مربوط به مرکز اصلاح و تربیت در راینلاند-فالتس نشان میدهد؛ اکثر زندانیان مسلمان درباره تنهایی و مشکلات خانوادگی، نگرانی درباره همسر و فرزندانشان با روحانیون به گفتوگو میپردازند. در بخشی از گزارشی که توسط این مرکز منتشر شده، آمده است:«مشکل بسیاری از زندانیان این است که از روند بزرگشدن کودکان خود آگاه نیستند، هر چند ماه یکبار، عکسی از اعضای خانواده به دستشان میرسد و متوجه میشوند که کودکانشان چقدر سریع تغییر کردهاند. برخی از زندانیان نیز که عضو گروههای رادیکال اسلامی بودهاند، تجربیات سختی از فعالیت در این گروهها دارند.»
به جز روحانیون مسلمان، دو کشیش کاتولیک و یک کشیش پروتستان نیز در ویتلیچ کار میکنند. به گفته یورن پاتزاک، رئیس مرکز، از حدود ۴۵۰ زندانی، ۲۴۶ نفر از مسیحیان کاتولیک، ۹۰ نفر از پیروان پروتستان و ۸۵ مسلمان هستند. سایر زندانیان نیز وابستگی دینی خود را اعلام نکردهاند. همچنین در حالحاضر ۳۹ مسلمان در تریر و ۳۵ نفر در زندان اطفال در ویتلیچ در بازداشت به سر میبرند.
در مجموع سه کشیش مسلمان در بخش زندانیان مسلمان راینلاند-فالتس کار میکنند. همه آنها کارمند دولت هستند و مجبور شدند در آزمون چند مرحلهای شرکت کنند. کریستوف برمایستر، سخنگوی وزارت دادگستری در ماینتس در این باره توضیح داد:« راینلاند-فالتس، در این امر به عنوان پیشگام در آلمان شناخته میشود. از آنجا که همه انجمنها و سازمانهای اسلامی به عنوان جوامع مذهبی مورد قبول نیستند، ما مجبوریم که به صورت مستقل از نیروهای دولتی برای مراقبت معنوی زندانیان مسلمان استفاده کنیم.»
گوروچو، یکی از روحانیون مسلمان در ایالت راینلاند-فالتس است. او درباره روند کار در زندان گفت:« ما به زندانیان میگوییم که خداوند درهای توبه و رحمت را برای همه بندگان خود باز میگذارد. زندانیان مسلمان همواره میخواهند درباره ایمان به خداوند و معنای زندگی به گفتوگو بپردازند.» گوروچو در اشتوتگارت متولد شده و مدرک الهیات اسلامی را از دانشگاه آنکارا اخذ کرده است. او همچنین دورهای در ارتباط با الهیات اسلامی و مراقبتهای معنوی در توبینگن گذرانده است.
این روحانی ۳۱ ساله همچنین درباره برگزاری نماز جمعه در مرکز ویتلیچ گفت:«ما نماز جمعه را در محیطی کوچک در زندان برگزار میکنیم. نماز جمعه برای مسلمانان اهمیت زیادی دارد و زندانیان مسلمان نیز حضور پرشوری در مراسم نماز دارند.»
البته به گفته او، همه زندانیان مسلمان به دنبال گفتوگو با روحانیون نیستند. بسیاری فقط میخواهند که در نماز جماعت شرکت کنند و قرآن بخوانند. در این میان، جوانان تمایل بیشتری به گفتوگو دارند و اکثر آنها به زبان آلمانی صحبت میکنند.
هیچکدام از روحانیون مسلمان در ویتلیچ شاهد درگیری میان زندانیان شیعه و سنی نبودهاند. گوروجو که در زندان اشتوتگارت کارآموزی کرده و حالا در ویتلیچ فعالیت دارد، تنها یک بار شاهد مشاجره میان مسلمانان بوده است:« من تنها یکبار دیدم که میان گروههای مسلمان مشاجره در گرفت و آنها به سرعت آن را بین خود حل کردند.»
با این وجود، او در گفتوگو با زندانیان، با دیدگاههای رادیکال روبرو شده است:« در میان زندانیان، طرفداران گروههای رادیکال نیز حضور دارند. آنها، اغلب بدون آنکه حتی فکر کنند، افکار رادیکال را پذیرفتهاند. البته کار من ریشهیابی مسائل نیست. من تنها میتوانم با آنها صحبت کنم تا جلوی گسترش این نظرات را بگیرم. محتوای صحبتهای من با زندانیان نیز به صورت محرمانه میماند. چرا که اگر محتوای صحبتهای آنان فاش شود، کسی به من اعتماد نخواهد کرد.»
گوراچو از زندانیان نمیترسد، او تلاش میکند تا با آنها ارتباط برقرار کند:« من از آنها نمیترسم، برعکس کنار آنها کاملا احساس امنیت میکنم. کار من صحبت با آنها است، بنابراین هیچگونه تحریم یا تنبیه انضباطی نیز برای کسی در نظر نمیگیرم. اگر مشکلی پیش بیاید، دکمه اضطرار را میزنم تا سربازان به کمک من بیایند. با این وجود تاکنون چنین تجربهای نداشتهام. »
او همچنین درباره برخورد زندانیان با خود گفت:« برخی ازآنها درباره جرایم خود صحبت میکنند، اما این امر شامل حال همه زندانیان نمیشود. شنیدن صحبتهای آنها گاهی واقعا مرا شوکه میکند. به طور مثال یک زندانی که به بیماری روانی مبتلا بود، گفت که همشرش را در ماشین با شلیک گلوله کشته است. البته خیلی از آنها نیز حقیقت را نمیگویند. برخی نیز از اینکه من میخواهم با آنها صحبت کنم متعجب میشوند.»
او معمولاً در نماز جمعه و در مکالمات روزمره با زندانیان به زبان آلمانی صحبت میکند. همانطور که در ابتدا گفته شد، براساس قوانین، مراقبت معنوی از زندانیان مسلمان باید به زبان آلمانی صورت گیرد. مگر اینکه فرد زندانی اصلاً به زبان آلمانی آشنا نباشد.
لینک گزارش:
Muslimische Seelsorge im Gefängnis – „mit Gefangenen auf Augenhöhe“