مطالعه جدید آژانس حقوق بنیادین اتحادیه اروپا (FRA) نشان میدهد: تبعیض علیه مسلمانان در اروپا، به ویژه در بازار کار و زندگی روزمره، در حال افزایش است. چه اقداماتی میتوان انجام داد تا از مسلمانان بهتر محافظت شود؟
IslamiQ: خانم رومن، شما سخنگوی آژانس حقوق بنیادین اتحادیه اروپا (FRA) هستید. اخیراً FRA مطالعهای درباره تبعیض علیه مسلمانان در اروپا منتشر کرده است. اهداف این مطالعه چه بود و چه نتایجی شما را بهویژه شگفتزده کرد؟
نیکول رومن: این گزارش دادههای قابل اعتماد و قابل مقایسهای را درباره تجربیات مهاجران مسلمان و فرزندان آنها در اتحادیه اروپا به سیاستگذاران اتحادیه و کشورهای عضو ارائه میکند. همچنین نشان میدهد که تبعیض علیه مسلمانان از زمان گزارش قبلی ما که بر اساس دادههای سال ۲۰۱۶ بود، بهشدت افزایش یافته است.
بسیار نگرانکننده است که تعداد زیادی از مسلمانان در بازار کار و مسکن مورد تبعیض قرار میگیرند. بهطوریکه ۳۹ درصد از مسلمانان مورد بررسی اعلام کردند که در پنج سال منتهی به این مطالعه در جستجوی کار مورد تبعیض قرار گرفتهاند، در حالیکه این رقم در سال ۲۰۱۶، ۳۱ درصد بود. جوانان مسلمان متولد اروپا، بهویژه زنان جوانی که لباسهای مذهبی میپوشند، در معرض خطر بیشتری برای تبعیض و سوءرفتار قرار دارند. برای مثال، ۵۵ درصد از جوانان مسلمان متولد اتحادیه اروپا در پنج سال منتهی به این مطالعه به دلیل مذهب، رنگ پوست یا اصالت خود در جستجوی کار تبعیض را تجربه کردهاند
.IslamiQ: نیمی از مسلمانان (47 درصد) در زندگی روزمره احساس تبعیض میکنند. به نظر شما، علت اصلی این افزایش در مقایسه با سال 2016 چیست؟
رومن: نظرسنجیهای ما نشان میدهند که عدم تحمل و تبعیض در سالهای اخیر افزایش یافته است، با وجود اینکه اصل عدم تبعیض در معاهدات اتحادیه اروپا و قوانین برابری این اتحادیه نهادینه شده است. مسلمانان، افراد با تبار آفریقایی، یهودیان، روما و دیگر گروهها تحت تأثیر این موضوع قرار دارند.
عوامل مختلفی در این پدیده نقش دارند، از جمله:
گفتمان عمومی: تحقیقات ما نشان میدهد زمانی که گفتمان عمومی نسبت به گروههای خاصی منفی باشد، آنها معمولاً تبعیض بیشتری را تجربه میکنند. به همین دلیل، گفتمان ضد مهاجران و ضد مسلمانان میتواند تأثیر واقعی بر زندگی این افراد داشته باشد.
افزایش تجربیات تبعیض و آگاهی بیشتر: نظرسنجی ما نشان میدهد که جوانان مسلمان متولد اروپا نسبت به گروههای دیگر بیشتر تبعیض را تجربه میکنند. این موضوع نشان میدهد که آنها نسبت به حقوق خود آگاهی دارند، اما وقتی تلاش میکنند این حقوق را در عمل اعمال کنند، مانند سایر افراد جامعه با آنها رفتار نمیشود.
IslamiQ: چگونه میتوان آمار بالای تبعیض در آلمان (۶۸ درصد) و اتریش (۷۱ درصد) را توضیح داد و چه اقداماتی باید در این کشورها برای بازسازی اعتماد مسلمانان و کاهش تبعیض انجام شود؟
رومن: همانطور که اشاره کردم، عوامل مختلفی نقش دارند. با این حال، لحن گفتمان عمومی در این کشورها میتواند تجربیات روزمره افراد را به شیوهای ظریف اما مؤثر تحت تأثیر قرار دهد.
برای مقابله با این موضوع، همه کشورهای اتحادیه اروپا باید نژادپرستی ضد مسلمانان و تبعیض را جدی بگیرند:
– اجرای قوانین موجود علیه تبعیض
– شناسایی، ثبت و تحقیق مناسب جرایم ناشی از نفرت
– مقابله با تبعیض در همه جنبههای زندگی، از جستجوی مسکن و اشتغال گرفته تا آموزش و خدمات بهداشتی
IslamiQ: این مطالعه، تبعیض را در حوزههای مختلف زندگی مستند کرده است. از نظر شما کدام حوزه به توجه فوریتر نیاز دارد و چرا؟
رومن: بیشترین تبعیض علیه مسلمانان در بازار کار رخ میدهد؛ بیش از یک سوم اعلام کردهاند که در جستجوی شغل یا در محل کار تبعیض را تجربه کردهاند. در عمل، احتمال اینکه مسلمانان در اتحادیه اروپا در شغلی که با سطح تحصیلات و مهارتهایشان متناسب باشد، کار کنند، کمتر از جمعیت عمومی است. این مسئله بر سایر زمینههای زندگی آنها نیز تأثیر میگذارد، مانند دسترسی به مسکن، سلامت، وضعیت اقتصادی یا چشمانداز آینده. بنابراین، کشورهای اتحادیه اروپا باید اقدامات هدفمندی را برای مقابله با تبعیض در اشتغال اتخاذ کنند.
IslamiQ: مطالعه نشان میدهد که زنان جوان با حجاب بهطور متوسط بیش از سایر گروهها از تبعیض رنج میبرند. چه اقداماتی میتوان برای حمایت از این گروه انجام داد؟ با توجه به چالشهای موجود در بازار کار بهدلیل حکم دیوان دادگستری اتحادیه اروپا درباره ممنوعیت حجاب، اتحادیه اروپا چگونه میتواند اطمینان حاصل کند که این احکام منجر به تبعیض بیشتر مسلمانان نشود؟
رومن: رسیدگی به وضعیت مسلمانانی که لباسهای مذهبی در انظار عمومی میپوشند، در حوزه اختیارات ملی کشورها قرار دارد. کشورهای عضو اتحادیه اروپا تشویق میشوند تا اقدامات هدفمندی برای مشارکت مسلمانانی که در انظار عمومی لباسهای مذهبی میپوشند، بهویژه زنان جوان مسلمان، در بازار کار انجام دهند و موانع خاصی که با آن مواجه هستند را برطرف کنند تا از تبعیض مستقیم یا غیرمستقیم در محیط کار جلوگیری شود.
IslamiQ: نظر شما درباره اقدامات فعلی ضد تبعیض در اتحادیه اروپا چیست؟ در چه زمینههایی نیاز به بهبود وجود دارد و چه اقداماتی میتواند مؤثر باشد؟
رومن: برای مقابله مؤثر با نژادپرستی ضد مسلمانان و تبعیض، آژانس حقوق اساسی اتحادیه اروپا از اتحادیه و کشورهای عضو میخواهد که:
– قوانین موجود علیه تبعیض را بهطور مناسب اجرا کنند و مجازاتهای شدیدتری برای تبعیض و جرایم ناشی از نفرت اعمال کنند.
– تلاشهای هدفمندی برای مقابله با نژادپرستی در زمینههای آموزش، اشتغال، مسکن و سلامت انجام دهند.
– نابرابری در دسترسی به مشاغل متناسب با تحصیلات را کاهش دهند و مسلمانان جوان را برای اتمام تحصیلات تشویق کنند.
کشورهای اتحادیه اروپا باید اطمینان حاصل کنند که نهادهای برابری از اختیارات لازم و منابع کافی برای مقابله مستقل و مؤثر با تبعیض برخوردار هستند. اجرای مؤثر قوانین برابری موجود به ساختارهای ملی قوی نیاز دارد که اتحادیه اروپا اخیراً با تصویب دو دستورالعمل (EU 2024/1500 و EU 2024/1499) تلاش کرده است این ساختارها را تقویت کند.در نهایت، هر برنامه اقدام آینده اتحادیه اروپا برای مبارزه با نژادپرستی باید شامل اقدامات خاصی برای مقابله با نژادپرستی و تبعیض ضد مسلمانان باشد.
بر اساس مطالعهای که توسط آژانس حقوق بنیادین اتحادیه اروپا (FRA) منتشر شده است، تبعیض علیه مسلمانان در اروپا بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است. این تبعیض بهویژه در بازار کار و زندگی روزمره مشهود است. بهعنوان مثال، ۴۷٪ از مسلمانان ساکن اروپا اعلام کردهاند که در پنج سال گذشته قربانی تبعیض نژادی بودهاند؛ این رقم در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۶٪ بوده است که نشاندهنده افزایش قابلتوجهی است. در برخی کشورها، این ارقام حتی بالاتر است؛ بهطوریکه در اتریش ۷۱٪، در آلمان ۶۸٪ و در فنلاند ۶۳٪ از مسلمانان تجربه تبعیض نژادی را گزارش کردهاند.
دلایل اصلی این افزایش تبعیض عبارتاند از:
گفتمان منفی عمومی علیه مسلمانان و مهاجران:
این گفتمان تأثیر قابلتوجهی بر تجربههای روزمره مسلمانان دارد و منجر به افزایش تبعیض میشود.
افزایش آگاهی در میان نسل جوان مسلمان اروپایی:
با اینکه جوانان مسلمان بیشتر نسبت به حقوق خود آگاه هستند، اما همچنان با تبعیض مواجه میشوند.
این مطالعه نشان میدهد که تبعیض نژادی بر روابط مسلمانان با پلیس نیز تأثیر میگذارد؛ بهطوریکه ۴۹٪ از افرادی که در سال گذشته میلادی دستگیر شدهاند، این نمایه نژادی را داشتند و ۲۷٪ از مسلمانان نیز تأکید دارند که در پنج سال گذشته مورد آزار و اذیت نژادپرستانه قرار گرفتهاند.
همچنین، تبعیض باعث میشود که تعداد بیشتری از جوانان مسلمان (۱۸ تا ۲۴ ساله) زودتر از همتایان خود مدرسه را ترک کنند و با مشکل در فرصتهای شغلی خود مواجه شوند.
این یافتهها نشاندهنده نیاز فوری به اقدامات مؤثر برای مقابله با تبعیض و ترویج همزیستی مسالمتآمیز در جوامع اروپایی است.
آژانس حقوق بنیادین اتحادیه اروپا (FRA) که مقر آن در وین قرار دارد، در بسیاری از موضوعات مرتبط با حقوق بشر، آزادیهای فردی و حمایت از اقلیتها در سطح اروپا تحقیق میکند و یک نهاد مشورتی و تحلیلی برای ارتقاء و حفاظت از حقوق بنیادین شهروندان در اتحادیه اروپا است.
لینک گزارش: