افزایش معلمان حق‌التدریس؛ مشکل جدید سیستم آموزشی آلمان

بیش از ۴۰ درصد از معلمان مدارس در آلمان به صورت حق‌التدریس و پاره‌وقت کار می‌کنند. این درحالی است که سیستم آموزشی این کشور از کمبود شدید معلمان کارآزموده و تمام‌وقت رنج می‌برد و تعداد زیادی از معلمان در این کشور نیز در سن بازنشستگی قرار دارند. از این‌رو، وزرای آموزش فدرال و دولت‌های ایالتی تصمیم گرفته‌اند تا با استفاده از معلمان بازنشسته در سیستم آموزشی و محدودکردن قراردادهای پاره‌وقت برای معلمان جوان، مشکلات سیستم آموزشی را بهبود بخشند. راه‌حل‌هایی که به نظر نمی‌رسد در عمل موثر باشند!

براساس گزارش اداره آمار فدرال، شمار معلمانی که در سال تحصیلی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ به صورت حق‌التدریس و پاره‌وقت کار می‌کردند، نسبت به ۱۰ سال گذشته بیشتر بوده است. بر اساس این گزارش، از میان ۷۰۹ هزار معلمی که در سال تحصیلی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ در مدارس عمومی مشغول به کار بوداند، بیش از ۴۰ درصد قرداد تمام‌وقت نداشتند. این در حالی است که در همان سال، در سایر بخش‌های اقتصادی، ۲۹.۹ درصد از کارکنان به صورت پاره وقت کار می‌کردند.

جالب است بدانید که براساس گزارش اداره آمار فدرال، معلمان زن تمایل بیشتری دارند تا ساعات کاری خود را کاهش دهند. به طور مثال، دو سال پیش، ۴۸.۲ درصد از معلمان زن به صورت نیمه‌وقت و حق‌التدریس با مدارس آلمان کار می‌کردند. این در حالی است که ۲۰.۱ درصد از معلمان مرد، قرارداد پاره‌وقت داشتند. مشکل اما از جایی نشات می‌گیرد که ۷۳ درصد از کارکنان آموزشی آلمان را زنان تشکیل می‌دهند و آن‌ها هم به دلیل دستمزد پایین، شرایط سخت کاری و … حاضر نیستند که به صورت تمام‌وقت در خدمت سیستم آموزشی این کشور باشند.

براساس توزیع جغرافیایی معلمان در آلمان، ۵۴ درصد معلمان در مدارس برمن و هامبورگ به صورت پاره‌وقت کار می‌کنند که این آمار نسبت به سایر مناطق آلمان بیشتر است. همچنین در زاکسن-آنهالت ۲۰.۷ درصد معلمان و در تورینگن، ۲۱.۹ درصد از معلمان به صورت پاره‌وقت کار می‌کنند که کمترین آمار در کل آلمان است. در واقع، این آمار نشان می‌دهد که شمار قراردادهای پاره‌وقت برای معلمان در ایالت‌های غربی بیشتر از ایالت‌های شرقی است. این در حالی است که شمار دانش‌آموزان در ایالت‌های غربی بیشتر است و به همین دلیل، باید تعداد معلمان بیشتری در این بخش فعالیت کنند.

علاوه بر این‌ها، یک‌سوم معلمان آلمان، بالای ۵۰ سال سن دارند و در آستانه بازنشستگی هستند. این امر می‌تواند وضعیت سیستم آموزشی را وخیم‌تر کند. از این‌رو، وزیران آموزش و پرورش در سراسر ایالت‌های آلمان تصمیم گرفته‌اند تا با استفاده از معلمان بازنشسته و محدودکردن کار پاره‌وقت برای معلمان جوان، بر مشکلات غلبه کنند. اما نگاهی به شرایط موجود نشان می‌دهد که این تصمیمات چندان تغییری در اوضاع ایجاد نخواهد کرد. براساس آمارهای منتشر شده تا ۲۱.۱ درصد از معلمان در آلمان زیر ۳۵ سال هستند و بقیه معلمان بالای ۳۵ سال دارند که در ۲۰ سال آینده به سن بازنشستگی می‌رسند. طبیعی است که تمام معلمان بازنشسته تصمیم به بازگشت دوباره به کلاس‌های درس ندارند. علاوه بر این‌ها، در چند سال اخیر، رشته تربیت مدرس در آلمان هم چندان محبوبیتی ندارد و جوانان ترجیح می‌دهند رشته‌های دیگری را امتحان کنند. براساس آمارهای منتشرشده، تعداد دانشجویان سال اول در این رشته در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۲، در حدود۳۲ هزار نفر بوده است. این رقم نسبت به سال قبل آن، ۱۳.۷ درصد کاهش داشته است.

در این شرایط، کارشناسان امور آموزشی در آلمان معتقدند که باید در سیستم آموزشی آلمان و شرایط کار معلمان این کشور، اصلاحاتی اساسی صورت گیرد. به گفته آنان، از یک سو باید دستمزدهای معلمان افزایش پیدا کند و از سوی دیگر باید به کسانی که در رشته‌های مرتبط تحصیل کرده‌اند، اجازه داده شود که در مدارس کار کنند

لینک گزارش:

https://www.tagesschau.de/inland/gesellschaft/lehrer-lehrkraeftemangel-teilzeit-101.html