پس از ١٨ سال ممنوعیت، حجاب معلمان درمدارس برلین آزاد شد

 دولت آلمان اعلام کرد که به معلمان مسلمان در برلین اجازه داده می شود که از حجاب استفاده کنند. این اجازه در پی شکست ایالت برلین در شکایتی در این زمینه در دادگاه قانون اساسی فدرال صادر شده است. 

وزارت آموزش در برلین در نامه ای رسمی که به مدیران مدارس فرستاد تأکید کرد که حجاب و پوشیدن سمبل های دینی توسط معلمان به شکل عمومی مجاز است و نمی توان آن را محدود کرد مگر در موارد فردی و در صورتی که خطری برای آرامش مدرسه ایجاد کند.

به موجب قانون بی طرفی در برلین که مانع پوشیدن لباس ها و سمبل های دینی کارکنان خدمات مدنی می شود از سال ۲۰۰۵ تا کنون از پوشش حجاب توسط معلم ها در مدرسه جلوگیری شده است.اما طی سال های اخیر چندین حکم قضایی صادر شده است که تأکید می کند ممنوعیت فراگیر حجاب تبعیض به شمار می رود و نقض آزادی دینی است که در قانون اساسی تضمین شده است.

 وزارت آموزش، جوانان و خانواده به مدیران مدارس اعلام کرده است که باید از احکام اخیر دادگاه تبعیت کنند.

در سال ۲۰۰۳ میلادی دادگاه قانون اساسی کارلسروهه در مورد معلمی به نام «فرشته لودین» در شهر اشتوتگارت آلمان حکم داد که «ممنوعیت پیشگیرانه پوشیدن حجاب» در مدرسه اگر مبنای قانونی داشته باشد،می‌تواند اجرا شود. به دنبال این حکم در بسیاری از ایالت‌های آلمان پوشیدن حجاب اسلامی در مدارس را برای معلمان زن ممنوع کردند.

«فرشته لودين»، نخستین زن مسلمان افغان‌تباری بود که ۱۰ سال پيش علیه ممنوعیت حق استفاده از روسری در محل کار به دیوان عالی نظارت بر قانون اساسی آلمان شکایت کرد. او بیش از پنج سال با مراجعه به دادگاه‌های مختلف آلمان کوشید، حق ادامه‌ تدريس در مدارس ايالت بادن ورتمبرگ را بدون آن‌ که از حجاب چشم بپوشد، به دست آورد. دادخواست این آموزگار محجبه در همه‌ی مراحل رد شد و وی ناگزیر به بالاترين مرجع حقوقی آلمان، يعنی به ديوان عالی نظارت بر قانون اساسی کشور مراجعه کرد.

این نهاد، حکم دادگاه عالی اداری را به دلیل عدم وجود قانونی معتبر در این زمینه لغو کرد. قضات ديوان عالى كشور در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۳ در این رابطه اعلام کردند که تنها در صورتى مى‌توان از ورود زنان مسلمان با روسرى به مدارس جلوگيرى به عمل آورد كه مجلس هر ايالت، به طور جداگانه لايحه‌‌اى در اين زمینه به تصويب رسانده باشد.

در آلمان، تصمیم درباره‌ی مسائل فرهنگی و آموزشی در حيطه‌ی اختيارات دولت‌های ايالتی است.در پی این رای مجلس ۸ ایالت از ایالت‌های 1۶گانه‌ کشور، قانون ممنوعیت از “حجاب اسلامی” را در اماکن دولتی به تصویب رساندند.

بعضی از ایالت‌ها حتی به طور کامل از استخدام معلمان مسلمان خودداری کردند مانند مکلـنبورگ فورپومرن، تورینـگن، زاکسن و زاکسن آنهالت که همگی از جمله ایالت‌های شرق آلمان هستند و در برخی از آن‌ها گرایش‌های ضدخارجی بالاست و نیروهای راست افراطی قوی هستند.

دیده‌بان حقوق بشر نیز در آن زمان از ممنوعیت پوشش حجاب اسلامی در مدارس برخی از ایالت‌های آلمان به شدت انتقاد کرده بود. در گزارشی که از سوی این سازمان منتشر شد این تصمیم تبعیضی دینی و جنسیتی و مغایر حقوق بشر خوانده شد. دیده‌بان حقوق بشر از قانونگذاران ایالت‌های آلمان خواست در این قانون تجدید نظر کرده آن را با استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر تطبیق دهند.

دیده بان حقوق بشر در گزارشی اعلام کرده بود که ممنوعیت های دولتی آلمان بر روی نمادها و لباس های مذهبی برای معلمان و سایر کارمندان دولت، تبعیض علیه زنان مسلمانی است که حجاب به سر می کنند.این گزارش 67 صفحه ای با عنـوان «تبعیض بـه نام بی طرفی: ممنوعیت حجاب برای معلمان و کارمندان دولت در آلمان» بر اساس تحقیقات گسترده در یک دوره 8 ماهه بود و پیامدهای حقوق بشری ممنوعیت ها و تأثیر آن بر زندگی معلمان زن مسلمان، از جمله معلمانی که سال ها شاغل بوده اند را تحلیل کرد. در این گزارش آمده بود این ممنوعیت ها باعث شده است که برخی از زنان شغل خود را رها کنند یا آلمان را ترک کنند، جایی که تمام عمر خود را در آنجا زندگی کرده اند.

پژوهشگر بخش اروپا و آسیای مرکزی در دیده بان حقوق بشر گفته بود: «این قوانین در آلمان به وضوح روسری را هدف قرار می دهد و زنانی را که از آن استـفاده می کنند مجبور می کنـد بین شغل و اعتقادات مذهبی خود یکی را انتخاب کنند. آنها بر اساس جنسیت و مذهب تبعیض قائل می شوند و حقوق بشر این زنان را نقض می کنند.»

دیده بان حقوق بشر از دولت های ایالتی خواست که قوانین مربوط به ممنوعیت لباس و نمادهای مذهبی را بازبینی و لغو کنند و اطمینان حاصل کنند که قوانین و رویه های آنها با تعهدات بین المللی حقوق بشر آلمان مطابقت دارد.

ایالت های آلمان به ویژه باید تضمین کنند که مقررات بر اساس جنسیت یا مذهب تبعیض قائل نمی شوند و آزادی مذهب و بیان کاملاً محافظت می شود.

برلین اولین ایالتی بود که نه تنها پوشیدن روسری توسط معلمان زن مسلمان، بلکه نمادهای مسیحی قضات و افسران پلیس را نیز ممنوع کرد.

لینک گزارش:

https://www.aa.com.tr/en/europe/berlin-to-allow-muslim-teachers-to-wear-headscarves/2858437

https://www.washingtonpost.com/archive/politics/2003/09/25/

https://www.hrw.org/news/2009/02/26/germany-headscarf-bans-violate-rights