صدمین سالگرد تولد آنه ماری شیمل در سکوت!

آنه ماری شیمل یکی از برجسته‌ترین محققان حوزه مطالعات اسلامی در جهان به شمار می‌رود. او نه تنها در آلمان بلکه در سراسر جهان، نام شناخته شده‌ای است. شیمل در زمان حیات خود، توانست تاثیر زیادی بر توسعه مطالعات اسلامی در اروپا، آمریکا و حتی کشورهای اسلامی بگذارد. او اگر هنوز در قید حیات بود، امسال صدمین سالگرد تولد خود را جشن می‌گرفت. این در حالی است که هیچ برنامه خاصی به مناسبت صدمین سالگرد تولد این محقق برجسته برگزار نشد. از این‌رو، استفان ویدنر در مقاله خود در سایت قنطره درباره تاثیر آثار شیمل بر توسعه مطالعات اسلامی در اروپا و آمریکا نوشته است که در ادامه ترجمه بخش‌هایی از آن را می‌خوانید:

برای درک اهمیت جایگاه آنه ماری شیمل در مطالعات اسلامی، کافی است به این نکته اشاره کنیم که او اولین زن آلمانی بود که در حوزه مطالعات اسلامی تخصص داشت. شیمل نه تنها در آلمان، بلکه در سراسر جهان، نامی شناخته شده است. این در حالی است که صدمین سالگرد تولد او در هفتم آوریل تقریباً بدون هیچ قدردانی سپری شد.

من، آنه ماری شیمل را به خاطر پشتکارش تحسین می‌کنم. او توانست در محیطی آکادمیک تحت سلطه مردان رشد کند و از همه آن‌ها شناخته شده‌تر شود. او در زندگی نامه خود از تمام تحقیرهایی که در این راه متحمل شده، نوشته است.

شیمل از زمان تحصیلش در برلین در طول جنگ جهانی دوم، با شرق‌شناسی ارتباط خوبی داشت. او در سال ۱۹۴۱ و در ۱۹ سالگی توانست مدرک دكترا خود را در رشته تمدن و زبان‌های اسلامی از دانشگاه برلین اخذ کند. بعدها در ماه مارس ۱۹۴۵، در بحبوحه ناآرامی‌های پایان جنگ جهانی دوم، در رشته تاریخ مذاهب نیز دکترا  گرفت. با این حال، او در سال ۱۹۶۱، تازه توانست پستی آکادمیک در دانشگاه بن دریافت کند.

آنه ماری شیمل، اولین دانشمند اسلامی اهل آلمان بود که خارج از مرزهای این کشور نیز شناخته شد. همه می‌دانیم که اکثر ترجمه‌های قرآن در اروپا، به دست مترجمان مرد انجام شده است و آثار مربوط به مترجمان زن به تازگی در آلمان به چاپ می‌رسد، بنابراین قابل درک است که تا چه اندازه با کمبود زنان در این حوزه علمی مواجه هستیم. اما آنه‌ ماری شیمل، این راه را تغییر داد. پس از او، زنان زیادی وارد حوزه مطالعات اسلامی شدند.

او حتی با ترجمه‌ها و آثارش، راه را برای من به عنوان یک محقق حوزه مطالعات اسلامی هموار کرد. آنه ماری شیمل به ادبیات معاصر جهان اسلام علاقه زیادی داشت. بنابراین او، اسلام را نه به عنوان یک پدیده سیاسی، بلکه به عنوان یک فرهنگ زنده و معاصر به اروپاییان معرفی کرد. شیمل در این راستا، در سال ۱۹۷۵، به ترجمه گلچینی از اشعار عربی معاصر پرداخت. او همواره ارتباط خوبی با شهروندان کشورهای عربی، ترک‌زبان، ایران و پاکستان داشت.

با این وجود، شیمل در راه رسیدن به اهداف خود با مشکلات زیادی نیز دست‌وپنجه نرم می‌کرد. زمانی که او در سال ۱۹۹۵، جایزه صلح انجمن ناشران آلمان را دریافت کرد، گروه زیادی علیه او کمپین تشکیل دادند. همچنین مخالفت او با سلمان رشدي در پي انتشار كتاب “آیات شيطاني” نیز باعث خشم مخالفان اسلام در آلمان و سایر کشورهای اروپایی شد.

با این اوصاف، او هیچ‌ گاه از موضع خود کوتاه نیامد.

لینک گزارش:

https://de.qantara.de/inhalt/die-erste-islamwissenschaftlerin-annemarie-schimmels-wegweisender-blick-auf-den-islam